ჩინეთ-საქართველოს დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარებიდან 30 წელი სრულდება - ინტერვიუ ჩინეთის ელჩთან
ახალ 2022 წელს, ჩინეთ-საქართველოს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარებიდან 30 წელი სრულდება. ქვეყნებს შორის თანამშრომლობის გაღრმავების გეგმებზე, ურთიერთობის პერსპეტქივებზე, პანდემისთან ბრძოლოს კუთხით მხარდაჭერასა და სხვა მნიშვნელოვან საკითხებზე „ჯორჯიან თაიმსს“ ჩინეთის საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საქართველოში - ლი იენი ესაუბრა:
- ჩინეთ-საქართველოს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარებიდან 30 წელთან დაკავშირებით, თქვენ, როგორც ჩინეთის ელჩი, ამჟამინდელ ურთიერთობებსა და „სარტყლისა და გზის“ ფარგლებში არსებულ ორმხრივ თანამშრომლობას როგორ შეაფასებდით? და რა პერსპექტივა აქვს ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობების შემდგომ განვითარებას?
- დიახ, მომავალ წელს, ჩინეთსა და საქართველოს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების 30-ე წლისთავია. კარგი ფაქტია ის, რომ 30 წლის მანძილზე, ამ ორ ქვეყანას შორის ორმხრივმა ურთიერთობებმა და სხვადასხვა სფეროში თანამშრომლობამ სწრაფი განვითარება პოვა; რომ ჩინელ და ქართველ ხალხს შორის ურთიერთგაგება და მეგობრობა მუდმივად იზრდება. ბოლო წლებში კი, მაღალ დონეზე კავშირები ნარჩუნდება; სახელმწიფო საბჭოს წევრი და საგარეო საქმეთა მინისტრი - ვანგ ი ოფიციალური ვიზიტით იმყოფებოდა საქართველოში, ხოლო, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი და სხვა მაღალი თანამდებობის პირები ჩინეთში ესწრებოდნენ დავოსის ფორუმს, ჩინეთის საერთაშორისო იმპორტის ექსპოსა და სხვა მნიშვნელოვან ღონისძიებებს. ისტორიული თუ დღევანდელი გადმოსახედიდან, ჩინურ-ქართული ურთიერთობების განვითარებას ყოველთვის დიდი პერსპექტივა ჰქონდა. იმედი მაქვს, ორი ქვეყანა დიპლომატიური ურთიერთობების 30 წლისთავის მომენტს გამოიყენებს პოლიტიკური ურთიერთნდობის უფრო გასაღრმავებლად, „სარტყლისა და გზის“ და სხვადასხვა სფეროში თანამშრომლობის გასაძლიერებლად, რათა ორმხრივი ურთიერთობები ახალ საფეხურზე გადავიდეს და მეტი კეთილდღეობა მოუტანოს ჩინელ და ქართველ ხალხს.
„სარტყლისა და გზის“ ერთობლივი მშენებლობა ორ ქვეყანას შორის არსებული თანამშრომლობის მნიშვნელოვანი ნაწილია. „სარტყლისა და გზის“ თანამშრომლობის რვა წლის შედეგების და გამოცდილების შეჯამებისას, გენერალურმა მდივანმა სი ძინფინგმა ხაზი გაუსვა „ერთობლივი კონსულტაციების, ერთობლივი მშენებლობისა და ურთიერთგაზიარების“ პრინციპის დაცვას, ინფრასტრუქტურის, როგორც „მყარი კავშირის“ და ნორმებისა და სტანდარტების, როგორც „რბილი კავშირის“ მნიშვნელობას, ინიციატივის მონაწილე ქვეყნებს შორის „ხალხთაშორისი კავშირების“ გაზრდასა და „სარტყლისა და გზის“ მაღალი ხარისხით განვითარებას. ჩვენ სწორედ ამ იდეებით ვხელმძღვანელობთ და საქართველოსთან „სარტყლისა და გზის“ თანამშრომლობას ინტენსიურად ვაძლიერებთ. ქართული მხარის ორგანიზებით, უკვე სამჯერ ჩატარდა თბილისის აბრეშუმის გზის საერთაშორისო ფორუმი. საქართველო ასევე მაღალ დონეზე იყო წარმოდგენილი ჩინეთში გამართულ „სარტყლისა და გზის საერთაშორისო თანამშრომლობის ფორუმზე“. ჩინური კომპანიები საქართველოში ახორციელებენ ინფრასტრუქტურულ პროექტებს და მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ ქვეყნებს შორის „მყარი კავშირის“ დასამყარებლად. 2018 წ. ძალაში შევიდა თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება. საქართველო გახდა ევრაზიის რეგიონში პირველი ქვეყანა, რომელმაც ჩინეთთან თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმება გააფორმა. „რბილი კავშირის“ სტიმულით ორმხრივი სავაჭრო ბრუნვა ზედიზედ რამდენიმე წელია სტაბილურად იზრდება. ჩინეთი ასევე სტაბილურად ინარჩუნებს საქართველოს რიგით მესამე სავაჭრო პარტნიორის პოზიციას და უკვე ნომერ პირველი საექსპორტო ბაზარიც გახდა. კულტურის, განათლების, ტურიზმისა და სხვა სფეროებში თანამშრომლობა ხელს უწყობს ორ ქვეყანას შორის „ხალხთაშორისი კავშირების“ გაზრდას. სულ უფრო მეტი ქართველი ახალგაზრდა ეუფლება ჩინურ ენას, ჩინეთის ახალ საინფორმაციო საიტებზე სულ უფრო ხშირად შეხვდებით ბლოგებს საქართველოს შესახებ, ჩინელი ახალგაზრდობაც სულ უფრო მეტად ეცნობა საქართველოს. შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ჩინეთსა და საქართველოს შორის „სარტყლისა და გზის“ ფარგლებში თანამშრომლობას რეალური და ხელშესახები შედეგები აქვს.
- წარმოების შესაძლებლობების ზრდის კუთხით თანამშრომლობისა და განვითარების სტრატეგიების დაახლოების გარდა, თქვენი აზრით, კიდევ რა მიმართულებით შეიძლება განვითარდეს ჩინეთსა და საქართველოს შორის თანამშრომლობა?
- ჩინეთი და საქართველო განვითარებადი ქვეყნებია, ამიტომ, მათ მსგავსი განვითარების საჭიროებები აქვთ. პოლიტიკის დონეზე ბევრი საერთო შეხების წერტილია, მაგრამ, ერთმანეთისგანაც ბევრის სწავლა შეგვიძლია. საქართველოს, როგორც „სარტყლისა და გზის“ გასწვრივ მდებარე ქვეყანას, ხელსაყრელი გეოგრაფიული მდებარეობა აქვს. საქართველოს მთავრობაც დიდ ყურადღებას უთმობს ამ უპირატესობის გამოყენებას და ქვეყნის ევრაზიის დამაკავშირებელი დერეფნის როლის განვითარებას და ქვეყნის შიგნით ინფრასტრუქტურის შექმნასა და გაუმჯობესებას აქტიურად უწყობს ხელს. ინფრასტრუქტურის შექმნის კუთხით, ჩინეთს ტექნიკური უპირატესობა და მდიდარი საინჟინრო გამოცდილება აქვს. ორი ქვეყანა უკვე არაერთ პრიორიტეტულ პროექტს ახორციელებს და თანამშრომლობის განვითარებისთვის უზარმაზარი პოტენციალიც არსებობს.
საქართველო ჩინეთთან სავაჭრო კავშირებს უწყვეტად აღრმავებს. 2018 წ. თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმების ამოქმედების შემდეგ, ორ ქვეყანას შორის ვაჭრობის ზრდის ტენდენცია სახეზეა. ეპიდემიით გამოწვეული საერთო კლების მიმართ ორმხრივი ვაჭრობა საკმაოდ მედეგი აღმოჩნდა. მჯერა, მომავალში საქონლით ვაჭრობა კიდევ უფრო მნიშვნელოვან ადგილს დაიკავებს და ორი ქვეყნის მოსახლეობა უკეთ შეძლებს მეორე ქვეყნის საუკეთესო პროდუქტებითა და სერვისებით სარგებლობას.
აღსანიშნავია ისიც, რომ სოფლის მეურნეობას საქართველოს წარმოებაში წამყვანი ადგილი უჭირავს. ორმხრივი ძალისხმევით, ორ ქვეყანას შორის სოფლის მეურნეობის მიმართულებით საკმაოდ ბევრი თანამშრომლობის პროექტი ხორციელდება, მათ შორის, აღსანიშნავია სასათბურე მეურნეობების მხარდამჭერი პროექტი. აგრარულ სექტორს ჩინეთშიც მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს, ამიტომ, ჩვენ კარგად გვესმის, რომ სოფლის მეურნეობის განვითარება და გლეხების კეთილდღეობა მჭიდროდ არის ერთმანეთთან დაკავშირებული. ჩინეთმა სულ ცოტა ხნის წინ აღმოფხვრა უკიდურესი სიღარიბე. მჯერა, რომ ეს საერთაშორისო თანამეგობრობისთვის და მათ შორის, საქართველოსთვის ინსპირაციის წყარო იქნება. მზად ვართ, ქართულ მხარეს გავუზიაროთ ჩვენი გამოცდილება და ცოდნა. მზად ვართ, მომავალშიც შევუწყოთ ხელი საქართველოში სოფლის მეურნეობის განვითარებას.
სინამდვილეში ორ ქვეყანას შორის თანამშრომლობას ძალიან ბევრი მიმართულებით აქვს პოტენციალი, მაგ. ტურიზმის, კულტურის, განათლების და ა.შ. თუმცა, პანდემიის ზეგავლენით, ამ სფეროებში კომპლექსური თანამშრომლობის განვითარება დროებით შეუძლებელია. დარწმუნებული ვარ, პანდემიის დასრულების შემდეგ, ჩინეთსა და საქართველოს შორის სხვადასხვა სფეროში თანამშრომლობა უფრო მძაფრად გაიზრდება და ორმხრივი ურთიერთობების განვითარება ჩქაროსნულ ზოლში გადავა.
- როგორ შეაფასებდით ჩინეთსა და საქართველოს შორის კოვიდ-19-ის საწინააღმდეგო თანამშრომლობას? ბოლო დროს საქართველოში ეპიდ-მდგომარეობა არც ისე კარგია, კოვიდ-19-ის ახალი შტამის - ომიკრონის გავრცელების შემთხვევაში, ჩინეთი დამატებით დახმარებას თუ გაუწევს საქართველოს?
- მისასალმებელია ის ფაქტი, რომ ეპიდემიის დაწყების შემდეგ, ჩვენი ქვეყნები და მოსახლეობა მუდამ ერთმანეთს უჭერენ მხარს და ეხმარებიან. რეალური ქმედებებით დავამტკიცეთ, რომ მეგობარი გაჭირვებაში იცნობა. ჩინური მხარე „საერთო მომავლის მქონე საზოგადოების“ კონცეფციას ემხრობა, ხელს უწყობს „საერთო ჯანდაცვის მქონე საზოგადოების“ ჩამოყალიბებას, საქართველოს აქტიურად უზიარებს ეპიდემიასთან ბრძოლის გამოცდილებას, საკუთარი შესაძლებლობების ფარგლებში ეხმარება კოვიდ-19-ის საწინააღმდეგო პროდუქციით, 200 000 დოზა ვაქცინა საჩუქრად გადასცა, ხოლო 2 600 000 ვაქცინის ექსპორტი მოახდინა, რითაც აქტიური როლი ითამაშა საქართველოში კოვიდ-19-ის წინააღმდეგ ბრძოლაში. ქართული მხარეც აქტიურად ეხმარება ჩინეთს: ქვეყანამ საელჩოს მხარი დაუჭირა ჩინეთის მოქალაქეების ვაქცინაციის ორგანიზებაში, რითაც საქართველოში მცხოვრები ჩინელების სიცოცხლე და ჯანმრთელობა უზრუნველყო.
სამწუხაროდ, მსოფლიოში პანდემია კვლავაც მძვინვარებს. საქართველოში ეპიდ-სიტუაცია შედარებით მძიმეა. რამდენიმე დღის წინ, საქართველოში პირველად დაფიქსირდა ომიკრონის შტამით ინფიცირების შემთხვევა. სპეციალისტების თანახმად, ომიკრონის შტამი ვირუსის წინა შტამებზე 3-4-ჯერ უფრო სწრაფად ვრცელდება, ამიტომ, საქართველო დიდი საფრთხის წინაშე დგას. ჩინეთი ყოველთვის აქტიურად პასუხობს საქართველოს საჭიროებებს და თავისი შესაძლებლობების ფარგლებში აქტიურად ეხმარება მას. ჩინეთი მზადაა დაეხმაროს საქართველოს, რაც შეიძლება მალე გამოვიდეს ეპიდემიის ჩრდილიდან, აღადგინოს ქვეყნის სოციალურ-ეკონომიკური განვითარება.
- პეკინის ზამთრის ოლიმპიადა მალე დაიწყება. როგორ ემზადება ჩინეთი ამ ღონისძიებისთვის?
- 24-ე ზამთრის ოლიმპიური თამაშები პეკინში, 2022 წლის 4 თებერვალს, ოფიციალურად გაიხსნება. ეს მთელი მსოფლიოს სპორტსმენებისა და ზამთრის სპორტის მოყვარულებისთვის გრანდიოზული ღონისძიებაა. პეკინი პირველი ქალაქი იქნება მსოფლიოში, რომელიც, როგორც ზაფხულის, ისე ზამთრის ოლიმპიადას უმასპინძლებს, რითაც ჩინეთისა და ოლიმპიური თამაშების ისტორიაში ახალი თავი დაიწერება.
მიუხედავად იმისა, რომ მსოფლიოში მძიმე ეპიდემიოლოგიური ვითარებაა, ჩინეთი ამ ღონისძიებისთვის მაინც მაქსიმალურად ემზადება. იგი ყველაფერს აკეთებს ეპიდემიის პრევენციისათვის და ცდილობს, რომ მსოფლიოს „უბრალო, უსაფრთხო და ბრწყინვალე“ ზამთრის ოლიმპიადა აჩუქოს. წარმატებული ოლიმპიადა მთელი მსოფლიოს ხალხებს რწმენას შემატებს და ეპიდემიის წინააღმდეგ გაერთიანებასაც ხელს შეუწყობს. ვფიქრობ, სწორედ ეს არის ოლიმპიური სულისკვეთება. ზოგიერთ ქვეყანასა და პიროვნებას სპორტის პოლიტიზება სურთ, რასაც, მსოფლიო ქვეყნების უმეტესობის მხრიდან წინააღმდეგობა მოჰყვა. საბოლოოდ მათ მაინც მოუწევთ, რომ მარცხს შეეგუონ.
მოგეხსენებათ, თხილამურებითა და ციგურებით სრიალი და ზამთრის სპორტის სხვა სახეობები საქართველოშიც ძალიან პოპულარულია. ქვეყანაში არაერთი ცნობილი სამთო-სათხილამურო კურორტია. უკვე 8 ქართველმა სპორტსმენმა მოიპოვა პეკინის ზამთრის ოლიმპიურ თამაშებში მონაწილეობის კვალიფიკაცია. იმედია, სამომავლოდ კიდევ უფრო მეტი ქართველი სპორტსმენი მიიღებს მონაწილეობას პეკინის ზამთრის ოლიმპიადაში, საკუთარ ნიჭს სრულად წარმოაჩენს და შესანიშნავ შედეგებსაც მიაღწევს.